Gmina miejsko-wiejska, zajmuje obszar 16 321 ha w północno-zachodniej części powiatu sępoleńskiego. Na zachodzie i północy graniczy z województwem pomorskim (gminy Debrzno, Człuchów i Chojnice), na wschodzie z gminą Kęsowo, a na południu z gminą Sępólno Krajeńskie. Zamieszkuje ją 7 164 osób, natomiast w mieście Kamień Krajeński (D2) - 2 328, które jest najmniejszym miastem w województwie kujawsko-pomorskim. Cała gmina mieści się w granicach Krajeńskiego Parku Krajobrazowego.
Jej powierzchnię zajmują głównie użytki rolne (11 369 ha), w tym prawie 90% to grunty orne. Stąd podstawowym zajęciem ludności jest rolnictwo, a Kamień Krajeński pełni funkcję ośrodka obsługi dla całej gminy. W rzeźbie terenu, stosunkowo mało zróżnicowanej, największe powierzchnie zajmuje wysoczyzna moreny dennej, głównie w centrum i na wschodzie gminy. Tu znajdują się dobre gleby wytworzone na glinie morenowej sprzyjające rozwojowi rolnictwa. Jej powierzchnię urozmaicają niewielkie cieki, wśród których największa jest Kamionka przepływająca przez środek gminy z zachodu na wschód oraz jeziora rynnowe odwadniane prze Kamionkę i jej dopływy.
Na północ od Kamienia Krajeńskiego następuje wyraźny wzrost intensywności urzeźbienia terenu, a to na skutek występowania tu ciągu moren czołowych, rozcinającego ten ciąg dużego jeziora rynnowego Mochel (172 ha) i towarzyszącego im zespołu form pochodzenia wodnolodowcowego (sandry, kemy, zagłębienia po bryłach martwego lodu lodowcowego). Największa i najwyżej położona część tego ciągu moren czołowych nosi nazwę Góry Obkaskie (D-E2), a ich najwyżej położony punkt osiąga wysokość 188,8 m n.p.m. Jest on jednocześnie miejscem najwyżej położonym w województwie kujawsko-po-morskim. Wzdłuż zachodniej granicy gminy zalegające pola sandrowe porastają lasy, które wraz z pozostałymi płatami rozrzuconymi na terenie gminy, zajmują w sumie powierzchnię 3 217 ha. Jezior o powierzchni powyżej jednego hektara jest 13, a z obiektów chronionych znajduje się osiem pomników przyrody.
 |
| Krajobraz rolniczy. fot. T.S. |
 |
| Jezioro Mochel. fot. arch. gminy |
 |
| Czarna Góra. fot. arch. gminy |
Kamień Krajeński (D2), w oparciu o wzmiankę w kronice Galla Anonima, znany był jako gród już w 1107 roku. Jest więc jedną z najstarszych miejscowości w województwie. Ma też bogatą przeszłość historyczną, o czym świadczą m.in. liczne obiekty kultury materialnej. Szczególnie bogata jest architektura sakralna, a wśród niej Kolegiata w Kamieniu Krajeńskim i pobernardyński zespół klasztorny w Zamartem (C1).
Obecnie gmina nastawiona jest na turystykę. Posiada bazę noclegową. Na jej obszarze wytyczono trzy interesujące trasy rowerowe.