Obręb Osie, Leśnictwo Osie
Punkt l. (oddz. 266 d/f) Drzewostan sosnowy (25 i 65 letni) na siedlisku boru suchego.
Jest to najuboższe siedlisko leśne. Na tak ubogich (jałowych) siedliskach drzewostan składa się z jednego piętra - sosny pospolitej i sporadycznie brzozy brodawkowatej. Warstwa krzewiasta nieliczna; pojedynczo występuje jałowiec pospolity i brzoza brodawkowata.
Warstwa runa bardzo uboga z charakterystycznymi gatunkami takimi jak:chrobotek reniferowy (porost), widłoząb mietlasty i falisty (mchy), wrzos pospolity i kostrzewa owcza (trawy). Występująca szata roślinna (drzewostan, podszyt runo) jest dostosowana do życia w najuboższych warunkach.
Punkt 2. (oddz. 266 g).
Uprawa dwuletnia założona po usunięciu starego drzewostanu sosnowego bardzo mocno przerzedzonego (łukowatego).
Uprawa założona przez posadzenie sadzonek sosny i brzozy wyhodowanych w szkółce leśnej.
Siedlisko (żyzność gleby) jest tutaj nieco bogatsze - (Bśw) od poprzedniego. Dlatego młody las składa się z sosny 80%, brzozy 15% i gatunków biocenotycznych 5% jarzębina, olsza szara), a nic jak poprzednio z samej sosny.
Punkt 3. (oddz. 266 g).
Ambona - urządzenie myśliwskie.
Służy do obserwacji zwierzyny przez myśliwych.
Myśliwy siedzący w ambonie jest dla zwierzyny niewidoczny i dlatego może dokładnie obejrzeć i ocenić wychodzącą na uprawę zwierzynę łowną (dziki, jelenie, sarny, daniele).
Zwierzynę chorą, wadliwą myśliwy może odstrzelić (posiadając zezwolenie) zastępując w ten sposób rolę dużych drapieżników (niedźwiedzia, wilka, rysia).
Punkt 4. (oddz. 266 h).
- Po lewej stronie:
Drzewostan sosnowy (90 % sosna, 10% brzoza) w wieku 42 lat na siedlisku borowym (Bór świeży). Jest to powierzchnia kontrolna (0.10 ha) bez cięć od 4 lat (bez ingerencji leśnika od 4 lat). Obrazuje naturalny proces różnicowania się drzew (konkurencja) powodując stopniowe zamieranie najsłabszych sztuk. Drzewka obumierające i obumarłe (tzn. posusz) stanowią surowiec na którym występują i rozmnażają się szkodliwe dla lasu owady. - Po prawej stronie:
Ten sam drzewostan sosnowy (powierzchnia kontrolna - 0.10 ha) z wyznaczonymi do usunięcia drzewkami chorymi, wadliwymi oraz szkodliwymi.Przeanalizuj jakie drzewa leśnik przeznaczył do usunięcia (porównaj je z podobnymi na poprzedniej powierzchni - po lewej stronie drogi). - Drzewostan sosnowy (ten sam) po usunięciu drzewek niepożądanych (chorych, wadliwych, szkodliwych). Takie zabiegi nazywają się cięciami pielęgnacyjnymi.
Zasadniczym ich celem jest uprzedzenie naturalnego obumierania drzew (wydzielania się) dla zapewnienia prawidłowego rozwoju drzewostanu oraz higieny sanitarnej lasu. (zabranie z lasu surowca na którym rozmnażają się szkodliwe owady). Pniaki o ściętych sztukach są korowane aby zlikwidować bazę rozmnoży szkodliwych owadów.
Wierzchołki drzewek, cienkie gałązki są pozostawiane w lesie stanowią cenny materiał bogaty w składniki pokarmowe.
Punkt 5. (oddz.266 j)
Miody las sosnowy z domieszką brzozy na siedlisku borowym (w wieku 14 lat w fazie młodnika).
Na powierzchni kontrolnej 0.02 ha wyznaczono pojedyncze drzewka do usunięcia (chore, wadliwe - krzywe, szkodliwe, przeszkadzające innym - nadmiernie zagęszczone).
Na pozostałej powierzchni usunięto uprzednio wyznaczone przez leśnika niepożądane drzewka.
Takie zabiegi to także cięcie pielęgnacyjne, które w tej fazie rozwojowej drzewostanu nazywa się "czyszczeniem późnym". Jest to więc oczyszczanie młodego lasu z niepożądanych egzemplarzy.
Punkt 6. (oddz. 265 n)
Kolonia kilku mrowisk w drzewostanie sosnowym 27 letnim na siedlisku borowym.
Mrówki są sprzymierzeńcem leśnika, bo zwalczają bardzo dużo szkodliwych dla lasu owadów.
Dlatego leśnik chroni mrowiska (np. grodząc je przed dzikami - żerdźmi, lub przed ptakami siatką).
Główna część mrowiska usytuowana jest pod powierzchnią ziemi. Mrówki prowadzą bardzo zorganizowany i społeczny tryb życia.
Punkt 7. (oddz. 277 a)
Drzewostan sosnowy w wieku 81 lat (w fazie dojrzewającej) na siedlisku borowym po wykonanym cięciu pielęgnacyjnym.
Zauważ, że pozostawione po zabiegu drzewa charakteryzują się zdrowotnością, (usunięto chore, obumierające i nadmiernie zagęszczone).
Ten zabieg nazywa się trzebieżą późną.
Od tej pory będzie się w tym drzewostanie wykonywać cięcia sanitarne - czyli usuwać drzewa chore i obumierające.
Punkt 8. (oddz. 266 i).
Uprawa dwuletnia założona na siedlisku borowym z fragmentami żyźniejszymi.
Na siedlisku słabszym posadzono sosnę i brzozę, a na siedliskach żyźniejszych gatunki domieszkowe: dąb, buk, lipę, modrzew.
Gatunki domieszkowe, ich pędy są bardzo chętnie zjadane przez zwierzynę, dlatego aby uniknąć zniszczeń leśnicy ogrodzili powierzchnię uprawy z tymi gatunkami.
Punkt 9. (oddz. 266/267 c)
Młodnik sosnowy w wieku 10-12 lat na siedlisku borowym.
Występują pojedynczo szkody od zwierzyny (jeleni) tzw. "spałowanie".
W celu ograniczenia uszkodzenia strzałek młodych sosen w młodniku leśnicy ścinają pojedyncze drzewa, aby zwierzyna (jelenie) mogły ogryzać młodą korę z wierzchołków i gałęzi sosen.
Punkt 10. (oddz. 267 a).
Drzewostan sosnowy 74 letni z wyłożonymi pułapkami w postaci:
- drzew pułapkowych na cetyńca
- stojących drzew pułapkowych na przypłaszczka
- pułapek feromonowych na drwalnika.
Omówić zasadę działania poszczególnych typów pułapek. Pułapki ( i drzewa pułapkowe) wykłada się w celu kontroli liczebności szkodliwych owadów lub w celu zwalczania (wyłapywania nadmiernie występujących szkodliwych dla lasu owadów).
Obok usytuowana kolonia budek lęgowych dla ptaków. Ptaki są wielkim sprzymierzeńcem leśnika w zwalczaniu szkodliwych owadów. (Np. jedna sikorka dziennie zjada więcej owadów aniżeli sama waży.
Punkt 11. (oddz. 267 b).
Bagno z roślinnością bagienną.
Na osuszonych fragmentach bagna występuje odnowienie naturalne brzozy i sosny. Na pozostałej powierzchni bagna (boru bagiennego) obserwujemy naturalną sukcesję sosny.
Przy dalszym osuszaniu się bagna - roślinność trawiasto - szuwarowa z sosną, brzozą i olszą.
Zauważ, że zupełnie inne rośliny występują na bagnie a inne obok w lesie. Obok stoi paśnik dla saren.
Od jesieni do wiosny myśliwi dokarmiają tu sarny karmą soczystą i treściwą.
Poprawia (o kondycję zwierzyny i ogranicza szkody (zgryzanie pędów) w uprawach.
Punkt 12. (oddz. 269 d).
Miodnik sosnowy dziesięcioletni uszkodzony przez jelenie -tzw. "spałowanie"
W celu zabezpieczenia bezpośredniego spałowania zastosowano następujące metody:
- mechaniczne - z zastosowaniem osłonek plastykowych na strzałki sosen
- chemiczne - z zastosowaniem preparatów chemicznych odstraszających nanoszonych na korę strzałek sosen.
Punkt 13.(oddz 281 a).
Punkt widokowy na skarpie zalewu Wdy.
Zaobserwuj rolę lasu w kształtowaniu krajobrazu oraz wpływ powierzchniowego wylesienia, usunięcia lasu - (plaża przy kąpielisku) na procesy erozji gleby na stoku.
Punkt 14. (oddz. 270 a).
Las glebochronny.
Zasadniczym zadaniem dla lasu jest ochrona gleby przed erozją. Gospodarowanie w takim drzewostanie polega na tym, że w sposób ciągły na powierzchni musi istnieć las. przebudowa drzewostanów i cięcia pielęgnacyjne wykonywane są b. ostrożnie - bez wykonywania zrębów.
Drzewostan mieszany dębowo-sosnowy w wieku 47 lat na siedlisku lasowym (las mieszany świeży). Jest to siedlisko żyzne. Występują następujące warstwy lasu:
- warstwa górna - drzewostan dębowo-sosnowy,
- warstwa podrostu i podszytu z klonem, dębem, grabem, osiką i jarzębiną oraz krzewami: kruszyną, tramieliną. leszczyną, poj. jałowcem,
- warstwa runa z: maliną-kamionką, nawlocią pospolitą, kokoryczką wielokwiatową, poziomką pospolitą, przetącznikiem ożankowym, szczawikiem zajęczym, dziurawcem zwyczajnym, gruszyczką jednostronną, fiołkiem leśnym, gwiazdnicą wielokwiatową, kulikiem zwisłym.
Wraz ze zmianą warunków pokarmowych (żyzność siedliska) zmienia się zasadniczo szata roślinna wszystkich warstw. Porównaj szatę roślinną i wygląd lasu na ubogim siedlisku lasu suchego (punkt nr 1 ścieżki leśnej dydaktycznej).
Punkt 15. (oddz. 277 a).
Punkt widokowy.