Obręb Osie, Leśnictwo Osie.
Punkt 1. (oddz. 225 a)
Zmienność siedlisk.
1. po lewej stronie drzewostan sosnowy ( 80% sosna, 20 % brzoza) w wieku 45 lat na siedlisku borowym (bór świeży).
Jest to siedlisko ubogie.
Las tworzą następujące warstwy:
- warstwa górna: drzewostan jednopiętrowy sosnowy z domieszką brzozy;
- warstwa podszytu: pojedynczo jarząb, brzoza, dąb;
- warstwa runa: śmiałek darniowy, borówka brusznica;
2. po prawej stronie drzewostan wielopiętrowy dębowo-sosnowy różnowiekowy (dęby od 40 -80 lat, sosna 45 lat) na siedlisku lasowym (las mieszany świeży). Jest to siedlisko średniożyzne.
Las tworzą następujące piętra:
- piętro górne (warstwa) - tworzy drzewostan dębowo-sosnowy (sosna -60%, dąb - 40 %);
- piętro drugie (warstwa) - tworzy drzewostan złożony z świerków, dębów, lipy;
- warstwa podszytu - złożona z lipy, jarzębu, świerka, dębu i graba, pojedynczo: kruszyna, klon, leszczyna;
- warstawa runa - bogata z udziałem: turzycy palczastej, dziurawca pospolitego, maliny kamionki, borówki czernicy, perłówki zwisłej, konwalii majowej, gwiazdnicy wielkokwiatowej, poziomki pospolitej, fiolka leśnego, szczawika zajęczego, przełącznika ożankowego.
Jak widać wraz ze zmianą siedlisk (warunków życia) zmienia się szata roślinna. Siedliska borowe (ubogie) posiadają ubogi zestaw szaty roślinnej w poszczególnych warstwach (piętrach). Natomiast żyźniejsze siedliska lasowe posiadają bogaty skład gatunkowy w poszczególnych warstwach (piętrach), a szczególnie w runie.
Rolą leśnika jest w maksymalnym stopniu dostosować skład drzewostanu do możliwości wyżywieniowych siedlisk. Dostosowywanie zaczyna się od sadzenia młodego lasu a następnie, przez kilka cięć pielęgnacyjnych aż do starodrzewia.
Punkt 2. (oddz.266 g).
Biologiczna oczyszczalnia ścieków.
Służy do oczyszczania ścieków wsi Osie doprowadzonych kanalizacją oraz zawartości szamb dowożonych z sąsiednich miejscowości.
Parametry oczyszczalni:
- rok założenia 1994;
- pojemność około 9000 m3;
- przepustowość na dobę - 650 m3;
- sposób oczyszczania: biologiczny - napowietrzany;
- czystość odzyskiwanej wody - 95-98 %;
- wychodząca woda dodatkowo oczyszczana jest w zbiorniku - jeziorze Sarnie.
Punkt 3. (oddz. 226 b).
Grodzenie upraw
- Młode pokolenie lasu liściastego odnowione przez posadzenie gniazd dębowych w 1992 roku na żyźniejszym siedlisku borowym (bór mieszany świeży).< br />Jest to powierzchnia poglądowo-kontrolna (dwa gniazda), określająca wpływ zwierzyna płowej (jeleni, danieli, saren) na uprawy i domieszki gatunków liściastych (dąb, buk), które nie są grodzone, a zabezpieczone przez jednokrotne smarowanie preparatami chemicznymi.
Zauważ bardzo słaby wzrost i rozwój sadzonek dębu i buka spowodowany ciągłym zgryzaniem pędów przez zwierzynę. -
Młode pokolenie lasu liściastego odnowione podobnie jak wyżej - lecz gniazda dębowe zostały ogrodzone w następnym roku po posadzeniu dębu.
Porównaj wysokość i rozwój sadzonek dębu na powierzchni grodzonej z poprzednią.
Po uzyskaniu przez dąb na gniazda wysokości od 2-3 m ogrodzenie zostanie rozebrane i wykorzystane do ochrony innej powierzchni.
Punkt 4. (oddz. 227 b)
Mrowisko i zastawka do regulowania przepływu wody.
- Mrowisko w drzewostanie sosnowym 35 - letnim. Mrówki są sprzymierzeńcem leśnika, bo zwalczają bardzo dużo szkodliwych dla lasu owadów ( są drapieżnikami). Leśnik chroni mrowiska grodząc je żerdziami przed dzikami, lub siatką przed ptactwem (dzięcioły).
Najczęstszymi gatunkami mrówek w naszych lasach są: mrówka ćmawa i mrówka rudnica. Żyją w koloniach. Budowa mrowiska jest bardzo skomplikowana; składa się z licznych kanalików, dróg transportowych oraz komór i gniazd usytuowanych w kopcu kształtu spłaszczonego stożka.
Tylko część mrowiska znajduje się nad ziemią. Natomiast główna jego część znajduje się pod ziemią. -
Zastawka - urządzenie melioracyjne służące do regulowania przepływu wody, spiętrzania bądź obniżania poziomu wód w zbiorniku wodnym. Zbiornik (jezioro) przed zastawką stanowi rezerwę (magazyn) wody na okresy ubogie w wodę (letnie). W przypadku wystąpienia suszy następuje stopniowe "uwolnienie" rezerwy wody nagromadzonej w zbiorniku - magazynie do strumieni płynących po bardzo żyznych siedliskach lasu.
Powyższy zbiornik jest jednocześnie miejscem końcowego biooczyszczania wody wypływającej z oczyszczalni ścieków.
Zauważ, że woda wpływająca do cieków leśnych jest zupełnie czysta.
Punkt 5. (oddz. 229 a, c)
Dojrzały drzewostan wielopiętrowy.
Drzewostan wielopiętrowy ze starodrzewiem sosnowym (144 -179 lat) z domieszką dębu i buka, w drugim piętrze grab i dąb rosnące na siedlisku lasowym (las mieszany świeży z fragmentami lasu świeżego).
Na tak bogatych siedliskach zasadniczy szkielet drzewostanu głównego powinny stanowić gatunki lasotwórcze; dąb, buk, a nie sosna. Dlatego powyższy drzewostan należ)' przebudować umożliwiając wprowadzenie gatunków liściastych. Leśnicy przebudowę wykonają przy pomocy wielu złożonych cięć odnowieniowo-odsłaniających. Przybliżony czas przebudowy wynosić będzie około 30 - 40 lat. Będzie to długi proces stopniowej przebudowy drzewostanu dojrzałego (starodrzewia) z częściowym pozostawieniem dębów i buków w górnym piętrze i podsadzeniem pod ich osłoną gatunków lasotwórczych.
Punkt 6. (oddz. 230 a).
Punkt widokowy na skarpie Zalewu rzeki Wdy.
Zaobserwuj rolę lasu w kształtowaniu krajobrazu oraz wpływ powierzchniowego braku lasu ( na stromych skarpach - urwiskach) na procesy erozji gleby. Obok na skarpie liczne miejsca występowania zimorodka.
Punkt 7. (oddz. 230 a)
Las glebochronny.
Drzewostan wielopiętrowy na siedlisku lasowym (las mieszany świeży) w górnym piętrze sosna 140 lat, w drugim piętrze gatunki lasotwórcze (dąb, buk, klon, jawor, lipa, grab). Warstwa podszytu bogata: kruszyna, leszczyna, grab, dąb, lipa, klon. Na lej powierzchni również potrzebna przebudowa drzewostanu głównego sosnowego na drzewostan złożony w górnym piętrze z gatunków liściastych lasotwórczych.
Jednak ze względu na charakter lasu glebochronnego przebudowa będzie bardzo ostrożna, polegająca na stopniowym odsłanianiu gatunków lasotwórczych znajdujących się w drugim piętrze drzewostanu bez cięć powierzchniowych. Za 20 - 30 lat te gatunki stanowić będą szkielet głównego drzewostanu.
Punkt 8. (oddz.228 d)
Dąb szypułkowy - pomnik przyrody.
- wiek 300 - 320 lat;
- obwód 465 cm;
- wysokość 35 m;
- rozpiętość korony 17 m;
Pomnikami przyrody są pojedyncze twory przyrody żywej i nieożywionej lub ich skupienia o szczególnej wartości naukowej, kulturowej, historyczno pamiątkowej i krajobrazowej oraz odznaczające się indywidualnymi cechami, wyróżniającymi je wśród innych tworów, w szczególności sędziwe i okazałych rozmiarów drzewa i krzewy gatunków rodzimych lub obcych, źródła, wodospady, wywierzyska, skałki, jary, głazy narzutowe, jaskinie.
Punkt 9. (oddz. 228 f)
Ambona myśliwska.
Stanowisko umieszczone 3 - 10 m nad ziemią, przeznaczone do obserwowania, liczenia, "czatowania" na zwierzynę.
Ambona zapewnia myśliwemu dobrą widoczność oraz dobre warunki strzału.
Myśliwi poprzez racjonalny odstrzał zwierzyny dbają aby nadmierna ilość jeleni, danieli, saren, zajęcy nie wyrządzała znacznych szkód w lesie (np. poprzez zgryzanie sadzonek na uprawach), aby nie rozwijały się wśród zwierzyny choroby zakaźne (np. wścieklizna), aby populacja zwierzyny była zdrowa i silna ( np. poprzez odstrzał osobników chorych i słabych).
Punkt 10. (oddz. 253 a)
Porównanie młodnika z dojrzałym drzewostanem.
Miodnik sosnowy 12-letni na siedlisku borowym (bór świeży). Obok na tym samym siedlisku drzewostan sosnowy 80-letni.
Porównaj gęstość występowania drzewek w młodniku z gęstością drzew obok w drzewostanie.
Na siedliskach borowych zakładając uprawy sadzi się około 15 tys. sadzonek. Przez stopniowe cięcia rozluźniająco - pielęgnacyjne do wieku dojrzałego drzewostanu (100-120 lat) pozostaje około 400-500 najcenniejszych i najzdrowszych drzew.
Zauważ, że wraz ze zmianą siedlisk (żyznością) zmienia się szata roślinna.
Najbardziej zgodnym z siedliskiem jest roślinność runa.
Porównaj ilość gatunków na siedlisku borowym (małożyznym) z dużą różnorodnością gatunków wstępujących w poszczególnych warstwach lasu na siedliskach lasowych (bardziej żyznych).