Stara Rzeka jedna z najpiękniejszych wsi Borów Tucholskich

Jedną z najpiękniejszych wsi Borów Tucholskich jest położona 8 km na północny – zachód od Osia wieś Stara Rzeka. Powstanie wsi datowane jest na połowę XVIII wieku.

Brzęki im. Zygmunta Czubińskiego w Szczerkowie

Rezerwat leśny, położony jest 9 km na północ od Osia. Utworzony został w celu ochrony największego w Europie Środkowej skupiska jarzębu brekinii zwanego też brzękiem. Gatunek ten, niegdyś pospolity w europejskich lasach dziś jest już rzadko spotykany.

Tleń

Dzieje Tlenia sięgają średniowiecza. Już w 1415 roku w pobliżu ujścia rzeki Prusiny do Wdy istniał młyn, który dał początek osadzie o nazwie Imschen. Zbiegają się tu drogi z Lniana, Tucholi, Czerska i Osia. Powstanie linii kolejowej Czersk – Laskowice i wybudowanie dworca, przyspieszyło rozwój wsi.

Rzeka Wda zwana Czarną Wodą

Rzeka Wda zwana „Czarną Wodą” stanowi oś hydrograficzną Wdeckiego Parku Krajobrazowego. Obok Brdy jest największą i najpiękniejszą rzeką Borów Tucholskich. Malowniczo wije się rozcinając sandr na głębokość 20 i więcej metrów.

Błędno malownicza osada leśna

Błędno jest malowniczą osadą leśną położoną pośród licznych bogato rozwiniętych meandrów Wdy. Wokół osady rozciągają się rozległe lasy, które w czasach II Wojny Światowej stały się ostoją ruchu partyzanckiego.

Rezerwat ornitologiczny Miedzno

Rezerwat ornitologiczny, położony jest 4 km na północny wschód od Osia. Został utworzony w celu ochrony bogatych stanowisk populacji ptactwa wodnego i błotnego.

Rezerwat Jezioro Ciche

Rezerwat Jezioro Ciche położony jest przy drodze prowadzącej do leśniczówki Zalesie (czerwony szlak turystyczny). Głównym celem ochrony jest roślinność wodna, bagienna oraz fragment grądu subkontynentalnego.

Rezerwat Dury

Ścisły rezerwat wodno - torfowiskowy, położony jest 4 km na północ od Osia w pobliżu drogi Osie – Skórcz. Tworzą go cztery jeziorka dystroficzne wraz z otaczającymi je torfowiskami.

głaz narzutowy Diabelski Kamień

Przy południowej granicy Wdeckiego Parku Krajobrazowego w odległości 0,5 km od stacji kolejowej w Leosi znajduje się największy na Pomorzu głaz narzutowy zwany „Kamieniem Świętego Wojciecha”. Według legendy Święty Wojciech na tym kamieniu wygłaszał kazania podczas swojej wędrówki do Prus.

Porosty - trwała symbioza glonów i grzybów

Porosty - organizmy te stanowiące trwałą symbiozę glonów i grzybów są naturalnym bioindykatorem, czyli wskaźnikiem zanieczyszczenia powietrza (SO2).

Zalew Gródecki

Zalew Gródecki powstał w wyniku spiętrzenia rzeki Wdy dla potrzeb elektrowni wodnej w Gródku. Zalew o pow. 96 ha i długości 8 km bardziej przypomina nizinną rzekę płynącą w głębokiej dolinie poprzecinanej jarami z dużą ilością źródeł. Brzegi są trudno dostępne, często zabagnione, porośnięte przeważnie lasami liściastymi.

Zalew Żur

W 1929 roku w wyniku powstania Elektrowni Wodnej w Żurze utworzony został na Wdzie zbiornik zaporowy o powierzchni 440 ha z bogato rozwiniętą linią brzegową długości aż 34 kilometrów. Szczególną cechą zalewu są liczne półwyspy, wyspy i zatoki. Brzegi zbiornika porastają starodrzewia z licznymi pomnikowymi dębami i lipami.