Kowalik to niewielki ptak zamieszkujący tereny prawie całej Europy, Azję Mniejszą i część umiarkowaną Azji do Japonii włącznie. W Polsce występuje na terenie całego kraju poza terenami górskimi. Zamieszkuje luźne świetliste starodrzewia liściaste i mieszane, parki z udziałem dębu lub buka, w pobliżu terenów otwartych, także na obrzeżach miast.
Kowalik jest gatunkiem osiadłym, w związku z tym zimą można go spotkać przy karmnikach dla ptaków. Gniazda zakłada w dziuplach wykutych przez dzięcioła dużego lub dzięcioła czarnego, które wykorzystuje przez kilka sezonów. Korzysta także z budek lęgowych. Pomimo małych rozmiarów ciała, chętnie wybiera budki przeznaczone dla większych dziuplaków (typu D), ale też nawet budki lęgowe dla sów (typu E), po czym zalepia otwór wlotowy gliną i błotem (mieszając je wcześniej w dziobie ze śliną) do wymiaru mu odpowiadającego. Otwór wejściowy staje się tak mały, że sam z trudem potrafi się przez niego przecisnąć. Jest to dobry sposób obrony przed drapieżnikami i jednocześnie cecha rozpoznawcza dziupli zamieszkanych przez tego ptaka. Gniazdo kowalika wyścielone jest łuskami z kory drzew, przeważnie sosny. ZOBACZ ZDJĘCIA.
Kowaliki objęte są ścisłą ochroną gatunkową.
Autor: Tomasz Górny