Wypalanie traw jest bardzo szkodliwe dla przyrody, mimo to każdego roku w porze wiosennej oraz jesienią słyszymy o licznych pożarach łąk, pastwisk, nieużytków i trzcinowisk, wywołanych tym procederem. Pomimo wielu ostrzeżeń, osoby wypalające trawy wydają się być nieświadome szkód, które wyrządzają środowisku przyrodniczemu, ale i zagrożenia na jakie narażają innych ludzi.
W społeczeństwie zachowało się jeszcze przeświadczenie, że wypalanie traw i pozostałości roślinnych poprawia żyzność gleby, niszczy chwasty oraz zwiększa kolejny plon siana. Jest to oczywiście mylnie przyjęty mit. Wierzchnia warstwa próchnicy glebowej jest najżyźniejszą warstwą gleby. Jej wypalenie obniża wartość użytkową podłoża nawet na kilka kolejnych lat. Zaburzone zostają bowiem naturalne procesy rozkładu roślinności, które wpływają na urodzajność gleby. Ponadto wysoka temperatura niszczy roślinność i stanowi poważne zagrożenie dla zwierząt.
Wypalanie traw, trzcinowisk i zakrzaczeń prowadzi do śmierci organizmów żyjących we wierzchnich warstwach gleby, o istnieniu których większość z nas nie zadaje sobie sprawy. Giną małe zwierzęta, takie jak np. dżdżownice, które efektywnie poprawiają strukturę i kondycję gleby, czy też biedronki, będące sprzymierzeńcami człowieka w walce z mszycami. Wymierają kolonie mrówek, które regulują populacje wielu szkodliwych owadów. Dym uniemożliwia trzmielom i pszczołom zapylanie kwiatów, co obniża plonowanie roślin. Pożary traw powodują także śmierć wielu zwierząt kręgowych m.in. płazów, gadów oraz małych ssaków np. kretów, jeży, ryjówek, zajęcy, nornic i innych drobnych gryzoni. Zniszczeniu ulegają również gniazda ptaków, gnieżdżących się na ziemi lub w zaroślach. Do ofiar należą też większe zwierzęta leśne, takie jak sarny, jelenie czy dziki.
Po zimie trawy są bardzo wysuszone i palą się niezwykle szybko. Osoby wypalające są przekonane, że kontrolują sytuację i zdążą zareagować. Wiatr sprzyja rozprzestrzenianiu się ognia i wystarczy gwałtowna zmiana jego kierunku, aby pożar wymknął się z działki, na sąsiedni teren, pobliski las czy zabudowania. Niestety co roku w pożarach wywołanych wypalaniem traw giną ludzie, a inni tracą swój dobytek.
Wypalanie traw jest prawnie zabronione. W ustawie z 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody znajduje się zapis mówiący o zakazie wypalania łąk, pastwisk, nieużytków, rowów, pasów przydrożnych, szlaków kolejowych oraz trzcinowisk i szuwarów. Złamanie zakazu wiąże się z sankcjami karymi w postaci grzywny lub aresztu.
autor: Tomasz Górny
Ź: GDOŚ, Komenda Główna Państwowej Straży Pożarnej
