Sępólno Krajeńskie
Miasto powiatowe nad Jeziorem Sępoleńskim, wymieniane jako osada targowa już w 1312 roku. Prawa miejskie otrzymało w 1360 roku. W 1409 zostało zajęte przez Krzyżaków, a w XVII wieku zniszczone przez Szwedów. W roku 1674 nastąpiło odnowienie przywileju lokacyjnego.
Skarpa
Wieś w gminie Sępólno Krajeńskie z zespołem dworsko-parkowym z połowy XIX wieku, rozbudowanym w XX wieku. Kaplica z 1930 roku.
Sośno
Wieś gminna w powiecie sępoleńskim, a w niej neogotycki kościół poewangelicki z końca XIX wieku oraz dom w stylu klasycystycznym z bogatą dekoracją tynkarską z XIX w. Szkoła zbudowana na fundamentach poniemieckiego dworku zburzonego w czasie wojny. W okolicy leśny rezerwat przyrody „Wąwelno“.
Suchorączek
Miejscowość położona 3 km na północny wschód od Więcborka. Zespół dworsko-parkowy z 1853 roku, w 1880 przebudowany na pałac o cechach neoklasycznych, od 1959 mieści się tu Dom Pomocy Społecznej. Otoczony zadbanym parkiem założonym w XIX wieku, który z uwagi na swoje walory przyrodnicze i krajobrazowe został ujęty w „Spisie parków i ogrodów zabytkowych w Polsce“.
Sypniewo
Wieś w gminie Więcbork, wzmiankowana w 1380 roku. Kościół konstrukcji szkieletowej zbudowany w 1781 roku na miejscu poprzedniej świątyni. Jego rokokowo-klasycystyczne wyposażenie wnętrza pochodzi z końca XVIII wieku. Miejscowy pałac zbudowano w połowie XIX wieku dla Leberechta Wilckensa, na miejscu dawnego dworu Grabowskich, w stylu neoklasycznym z elementami neorenesansu. Obecnie mieści się w nim hotel. Otoczony zadbanym parkiem krajobrazowym, w którym znajduje się grobowiec rodziny Wilckensów.
Trzciany
Wieś w gminie Sępólno Krajeńskie, a w niej zespół dworsko-parkowy z XIX wieku.
Wałdowo
Wieś w gminie Sępólno Krajeńskie. Gotycko-renesansowy kościół z 1621 roku, plebania i budynek gospodarczy w stylu klasycystycznym z początku XIX wieku, chata drewniana z 1830 roku.
Wąwelno
Wieś w gminie Sośno, wzmiankowana w 1290 roku. Późnobarokowy kościół z lat 1758-1767 z cennym barokowym i rokokowym wystrojem wnętrza, obrazy i rzeźby z II połowy XVIII wieku. Pałac z końca XIX wieku.
Więcbork
Miasto w powiecie sępoleńskim nad Jeziorem Więcborskim. Pierwsza wzmianka o parafii pochodzi z 1405 roku. Więcbork został zniszczony i wyludniony podczas wojen szwedzkich.
Wielowicz
Wieś w gminie Sośno. Najcenniejszy zabytek architektury sakralnej to kościół z 1747 roku, rozbudowany w 1910 roku. Zarówno jego nawa jak i wieża są konstrukcji szkieletowej. W okolicy i sąsiednim Wielowiczku warto obejrzeć polodowcowe formy wałowe zwane ozami.
Witosław
Sołecka wieś w gminie Mrocza nad jeziorem o tej samej nazwie, posiada duże walory krajobrazowo-wypoczynkowe. Park wiejski bogaty w pomnikowe drzewa. Nad Jeziorem Witosławskim (148 ha) plaża i kąpielisko.
Zabartowo
Wieś w gminie Więcbork, wzmiankowana w 1279 roku. Neogotycki kościół wzniesiony w latach 1865-1866, z wyposażeniem wnętrza z XVIII i XIX stulecia. Na zachód od wsi duży głaz narzutowy (obw. 830 cm) uznany za pomnik przyrody.
Zakrzewska Osada
Miejsce w gminie Więcbork, przy drodze wiodącej na południe od wsi Zakrzewek, gdzie od 1999 roku prowadzone są wykopaliska archeologiczne. Pochodzące stąd znaleziska datuje się od neolitu (ok. 3000 p.n.e.) do okresu wpływów rzymskich (160-220 n.e.).
Żalno
Wieś w gminie Kęsowo, nad jeziorem o tej samej nazwie, w odległości 7 km na północny zachód od Tucholi. W średniowieczu dobra rodowe Żalińskich.
Zamarte
Wieś położona na skrajnej północy gminy Kamień Krajeński, nad jeziorem o tej samej nazwie.
Warto zobaczyć jedną z najpiękniejszych świątyń Krajny - późnobarokowy kościół zbudowany w latach 1766-1780 z rokokowym wyposażeniem oraz klasztor pobernardyński pochodzący z lat 1752-1772. Na wschodnim zboczu wzgórza klasztornego grodzisko z X-XII wieku. Pałac z II połowy XVIII wieku otoczony parkiem krajobrazowym. Zabytkowy budynek gorzelni.
Strona 2 z 2