Każdego roku 2 lutego obchodzimy Światowy Dzień Mokradeł, jest to ogólnoświatowa kampania, której celem jest zwiększanie świadomości w zakresie roli ekologicznej i gospodarczej obszarów wodno-błotnych. Obchodzony jest od 1997 roku w rocznicę podpisania Konwencji o obszarach wodno-błotnych – międzynarodowego traktatu przyjętego w 1971 r., którego sygnatariuszami są 172 państwa.
Tegoroczna akcja organizowana jest pod hasłem „Już czas na przywrócenie mokradeł”.
Co to są mokradła?
Mokradła to obszar, na którym poziom wody jest bliski poziomowi gruntu, co powoduje, że rośliny są częściowo przykryte wodą. Przeważnie znajdują się w obniżeniach terenu, w dolinach rzek oraz rynnach polodowcowych. Za mokradła uważa się obszary wodno-błotne, bagna, torfowiska, strefy przybrzeżne jezior, starorzecza, podmokłe wrzosowiska, lasy namorzynowe oraz siedliska lądowe okresowo zalewane.
Ogromne połacie mokradeł pokrywały kiedyś całą Europę, jednakże w wyniku naszej działalności i przekształcania środowiska na nasze potrzeby, mokradła zostały osuszone, a następnie przekształcone na pastwiska, łąki i pola uprawne. Obecnie na terenie Polski znajduje się ok. 43 tys. km2 mokradeł z czego 12 tys. km2 to torfowiska.
Po co chroni się mokradła?
Mokradła odpowiadają za retencję wody, czyli gromadzenia zasobów wody i przetrzymywania jej przez dłuższy czas w środowisku. Niby nic takiego, ale jak sobie uświadomimy, że Polska ma jedne z najmniejszych zasobów wody pitnej w przeliczeniu na jednego mieszkańca w Europie (za nami znajduje się jedynie Malta i Belgia) to magazynowanie wody w przyrodzie staje się niezwykle ważne. W Polsce na jedną osobę przypada ok. 1580 m3 wody na rok, tyle co na jednego mieszkańca Egiptu, państwa uważanego za państwo pustynne.
Jak czytamy na stronie bagnasadobre.pl „(…) zdolności retencyjne naszych nielicznych, pozostałych mokradeł są tak wielkie, że gdybyśmy uwolnili zgromadzoną w nich wodę, na całym obszarze Polski powstałoby rozlewisko o głębokości 11 cm”. Ponadto mokradła, a w szczególności torfowiska magazynują 1/3 rocznych opadów, z czego 5% magazynowanej wody bierze udział w dalszym obiegu, a pozostałe 95% wiąże się z torfem.
Tak więc mokradła, to ogromny magazyn wody – zielona gąbka, która wchłania wodę, którą następnie stopniowo uwalnia do środowiska, w okresie suszy.
Należy pamiętać, że mokradła odpowiadają za oczyszczenie wody oraz zmniejszają efekt cieplarniany. Mokradła są swoistymi biofiltrami, które oczyszczają wodę z metali ciężkich oraz ograniczają dopływ pierwiastków biogennych do wód powierzchniowych (szczególnie azotu i fosforu), a tym samym ograniczają procesy eutrofizacji. Rośliny rosnące na mokradłach asymilują węgiel, który następnie jest unieruchomiony, składowany m.in. w złożach torfu.
Ponadto mokradła są środowiskiem życia ogromnej ilości gatunków roślin i zwierząt. To na mokradłach można spotkać rzadkie i zagrożone wyginięciem gatunki znajdujące się w Polskiej Czerwonej Księdze Gatunków Zwierząt oraz w Polskiej Czerwonej Księdze Gatunków Roślin.
Więcej informacji dot. Światowego Dnia Mokradeł znajdziecie na:
https://www.gov.pl/web/gdos/swiatowy-dzien-mokradel-2022
