Pierwsza wzmianka o wsi pochodzi z 1271. Była niegdyś siedzibą rodu Kościeszów, zwanych od herbu Lisami. W XV wieku zmienili oni nazwisko na Kościescy. Parafię erygowano w I połowie XIII wieku. 

Kościół zbudowany został z drewna w 1766 z fundacji Franciszka Wysockiego, wojskiego radziejowskiego, staraniem proboszcza Floriana Ostromęckiego. Obecny cmentarz pochodzi z 1900.

Parafii znajdują się księgi metrykalne: ochrzczonych (od 1945), małżeństw (od 1945) i zmarłych (od 1945).

 

Ekspozycja przyrodniczo - historyczna "U źródeł polskości" mieści się w siedzibie Nadgoplańskiego Parku Tysiąclecia przy ul. Popiela 3 w Kruszwicy. W tym miejscu przybliżona jest historia Nadgopla oraz znajdują się liczne artefakty muzealne, pozyskane m.in. podczas wykopalisk archeologicznych. Zastosowane zostały nowoczesne rozwiązania, z przystosowaniem, do każdej grupy wiekowej. W ekspozycji znajdują się również wirtualna przebieralnia oraz komiks o Popielu z myślą o najmłodszych. 

Zwiedzanie ekspozycji jest zarówno dla osób indywidualnych jak i grup zorganizowanych. W przypadku grup zorganizowanych prosimy o kontakt w celu umówienia zwiedzania pod nr 52 351 54 15. 

Zwiedzanie dla osób indywidualnych od poniedziałku do piątku w godzinach 8:00-14:00. 

Zwiedzanie ekspozycji jest bezpłatne.

  

Ekspozycja została wykonana w ramach projektu RPO WK-P na lata 2014-2020 nr projektu: RPKP.04.05.00-04-0010/17

O atrakcyjności Gopła i okolic obok wartości historycznych decyduje bogaty świat przyrody. Półwysep Potrzymiech z bogactwem przyrodniczym i historią stanowi najcenniejszy obszar na terenie Nadgoplańskiego Parku Tysiąclecia. W przeszłości teren półwyspu stanowił grupę izolowanych wysp. Dopiero w czasach, gdy podjęto działania w celu odwadniania terenów podmokłych, wylesiania terenów pod uprawę roli, z wód jeziora Gopło wyłonił się półwysep. 

Przyrodę półwyspu ukształtowało wiele czynników. To człowiek stworzył krajobraz dzisiejszego nadgopla z mozaiką pól uprawnych, łąk, pastwisk, gdzie w sprzyjających warunkach znajdują tutaj miejsca lęgowe i żerowiska ptaków.

Na Półwyspie Potrzymiech znajduje się Ośrodek Edukacji Ekologicznej „Rysiówka”, gdzie odbywają się zajęcia terenowe (więcej info. w zakładce DZIAŁALNOŚĆ EDUKACYJNA).

Potrzymiech to doskonałe miejsce dla miłośników fotografii przyrodniczej, pieszych wycieczek oraz obcowania z naturą. To tu można obserwować bieliki, dudki, kormorany, srokosze, myszołowy, błotniaki, wąsatki i ogromne stada żurawi i gęgaw.

Szczególnie polecamy odwiedzenie półwyspu wiosną, gdzie gęgawa wychowuje swoje młode. Należy wspomnieć, że populacja gęgawy nad Gopłem wynosi 5% w skali Europy, podczas gdy w Polsce występuje blisko 10% tej populacji. 

Półwysep Potrzymiech to miejsce, które warto zobaczyć, poznać barwny świat przyrody i zrozumieć ją. Należy pamiętać przy tym o rozwadze, zdrowym rozsądku, ponieważ woda oraz bagna otaczające Potrzymiech, to żywioł, który potrafi być bezlitosny. 

Wędrując po Potrzymiechu należy pamiętać, że zawsze należy trzymać się wyznaczonego szlaku i nie płoszyć zwierząt.

Salka dydaktyczna w siedzibie Nadgoplańskiego Parku Tysiąclecia. 

Spichlerz wzniesiony został w 1709r. Jest to obiekt drewniany, posadowiony na kamiennej i ceglanej podmurówce, w konstrukcji zrębowej z bali wiązanych na jaskółczy ogon, z łątkami pośrodku ścian. Założony na planie prostokąta, jednokondygnacyjny z poddaszem o dwóch poziomach użytkowych, z dachem dwuspadowym z naczółkami. Na parterze strop belkowy z podciągiem wspartym na rzędzie 5 słupów, na poddaszu strop belkowy z dwoma podciągami.

XII-wieczna romańska Kolegiata św. Piotra i Pawła

Bezcennym kruszwickim zabytkiem jest XII-wieczna romańska Kolegiata św. Piotra i Pawła. 

Budowla ta stanowi bazylikę trójnawową z transeptem i jednoprzęsłowym prezbiterium zamkniętym półkolistą apsydą. Wcześniej bazylika miał dwie wieże, które w XV w zostały zastąpione jedną do połowy ceglaną . Z wyposażenia świątyni na uwagę zasługują: kamienna chrzcielnica z XII w, dużej wartości rzeźby późnogotyckie z początków XV w oraz monstrancja z końca XV w. 

Jest ona pozostałością zamku zbudowanego przez Kazimierza Wielkiego, który został zniszczony przez Szwedów w 1657 roku. 

Ów średniowieczny zamek otoczony był wysokim murem ceglanym z blankowaniem. Posiadał także oprócz narożnej ośmiobocznej Mysiej Wieży dwa budynki stojące przy murach i bramę wjazdową.

Attachments:
Nazwa plikuRozmiar pliku
Architektura zamku kruszwickiego Maciej Małachowicz9519 kB