Cecha | Informacja |
---|---|
Autorki: Halina Spychalska i Małgorzata Szulta (Bractwo Czarnej Wody) |
|
Długość | 85,4 km |
Kod | KP-206-n |
Typ | szlak pieszy |
Kolor | niebieski |
Charakter | rekreacyjno-wypoczynkowy |
Uwagi | Brak |
Trasa | Czersk Świecki – Lipinki – Błędno – Śliwice – Wielkie Gacno – Fojutowo – Szlachta. |
Krótki opis | Biegnie od Czerska Świeckiego poprzez lasy i miejscowości na skraju województw: pomorskiego i kujawsko – pomorskiego aż do Szlachty. Swoją nazwę zawdzięcza historii tych terenów. Na trasie całego szlaku znajdują się tablice informacyjne Pomorskiego Archiwum Armii Krajowej, które objaśniają historyczne znaczenie oglądanych miejsc. Trasa atrakcyjna pod każdym względem – przyrodniczym, krajobrazowym i historycznym. Niebieski szlak spotyka na całej długości wiele innych szlaków. |
Czersk Świecki – Rybno
Kościół w Lipinkach (fot. H. Spychalska)
Szlak ma swój początek na stacji PKP Czersk Świecki (0 km), niewielkiej miejscowości na linii kolejowej: Laskowice – Czersk. Prowadzi równolegle wzdłuż torów do przejazdu kolejowego i skręca w prawo. Po drugiej stronie torów schodzi z asfaltu w leśną, miejscami piaszczystą, drogę. Mija niewielkie Jezioro Sinowe i po kolejnym odcinku leśną krętą ścieżką (czasami dość uciążliwą) przecina asfaltową szosę: Jeżewo – Lipinki. Wkracza do lasu po drugiej stronie szosy i biegnie wąską ścieżką przy brzegach jezior: Rybno Małe i Rybno Duże. Dociera do drogi asfaltowej: Warlubie - Osie. W osadzie Rybno, nad jeziorem, wspaniałe miejsce na odpoczynek, przekąskę i kąpiel w czystym jeziorze (6,9 km). Znajduje się tu również parking leśny.
Rybno – Lipinki
Nagrobek i tablice pamiątkowe na murach kościoła w Lipinkach (fot. H. Spychalska)
Po drugiej stronie szosy szlak wchodzi do lasu i prowadzi ścieżką przyrodniczo-dydaktyczną "Rybno" (ścieżka ta spełnia również rolę ścieżki rowerowej). Po jej opuszczeniu (przy wielkim głazie z prawej) przecina czerwony szlak „Stu z nieba” i drogą dociera do przydrożnej kapliczki w Lipinkach. Tu na krótkim odcinku wkracza na asfalt i zaraz skręca w prawo w uliczkę prowadzącą do kościoła (11,6 km).
UWAGA! W Lipinkach warto zwiedzić neogotycki kościół z 1904r. p.w. Matki Boskiej Wspomożenia Wiernych z rokokowym ołtarzem głównym z II połowy XVIII w. Na murach kościoła znajdują się pamiątkowe tablice: tablica poświęcona partyzantom AK Zgrupowania „Świerki”, walczącym i poległym w Borach Tucholskich w latach 1942-1945 oraz mieszkańcom okolicznych miejscowości (m.in. Osia, Radański) straconym za współpracę z partyzantami a także tablica okazji 400-lecia istnienia wsi Lipinki.
Lipinki – Sobiny (tablica Gzelowe)
Tablica informacyjna na szlaku - Gzelowe (fot. H. Spychalska)
Za kościołem biegnie prosto aż do drogi asfaltowej, gdzie skręca w prawo i zaraz potem przy przydrożnym krzyżu w lewo. Prowadzi polną drogą w kierunku lasu. Szlak biegnie cały czas prosto (brak znaków!) na przemian lasem, polem, łąką. W wielu miejscach przydrożne brzozy. Dociera do zabudowań Starej Huty (14,9 km), po prawej mija przydrożną kapliczkę, skręca w lewo i wkrótce w prawo. Opuszcza zabudowania, piaszczystą drogą wkracza do lasu, przecina łąki (po prawej-Buczek, po lewej- Stary Kierz), ponownie wchodzi do lasu i prowadzi do leśniczówki Stara Huta (16,9 km). W pobliżu leśniczówki dwa jeziora Trzebucz Mały i Duży – miejsce działań grup partyzanckich. Dalej drogą wśród lasów sosnowych i mieszanych, mija łąkę i dociera do żwirowej drogi: Osie – Przewodnik. Tu szlak skręca w lewo i wkrótce w prawo do lasu przy tablicy Pomorskiego Archiwum Armii Krajowej – Gzelowe (19,7 km).
Sobiny – Błędno
Szlak prowadzi prosto wzdłuż Solińskiej Strugi (droga w wielu miejscach piaszczysta), później skręca w leśną, mocno zarośniętą ścieżkę. Wkracza na utwardzoną drogę: w lewo do Błędna, gdzie dalej biegnie szlak, w prawo do Osieka.
UWAGA! W pobliżu drogi: Osiek – Błędno znajduje się osada Dębia Góra, gdzie można skorzystać z jazdy konnej – do stadniny kierują tablice informacyjne.
Przecina Solińską Strugę (23 km) i dociera do skrzyżowania asfaltowych dróg, przecina drogę: Osie – Skórcz, spotyka się z żółtym szlakiem Alfonsa Hoffmanna i kieruje się asfaltem do Błędna (27 km). W Błędnie dołącza Szlak Jezior Kociewskich.
UWAGA! W Błędnie znajdują się dwa pola biwakowe, w ich pobliżu budynek dawnego Nadleśnictwa Błędno, obecnie siedziba Centrum Przygody „Leśna Szkoła”. Dalej, przy szosie: Błędno – Śliwice, u wlotu udostępnionej dla ruchu turystycznego leśnej drogi do Pohulanki i Starej Rzeki (warto pojechać tędy do Starej Rzeki – na trasie atrakcyjne widoki na meandrującą Wdę), stoi pomnik upamiętniający bitwę oddziałów partyzanckich z Niemcami w nocy z 26 na 27 października 1944r. Znajduje się tu również tablica informacyjna Pomorskiego Archiwum Armii Krajowej.
Z kolei w pobliżu skrzyżowania szos: Śliwice – Skórcz oraz Skórcz – Osie na przeciwległym brzegu Wdy, znajduje się głaz z tablicą, wskazujący miejsce obozu podziemnego pododdziałów „Sojki” i „Becha” w 1944 roku. Łatwo można go odnaleźć, płynąc Wdą.
Błędno – Śliwice
Za mostem, koło przystanku PKS szlak skręca w prawo w kierunku Suchobrzeźnicy, później w lewo i kluczy wśród leśnych dróg. Przecina drogę prowadzącą do Suchobrzeźnicy i leśniczówki Brzeźnica, dalej prosto aż do wsi Brzeźno Małe (33,4 km). Tu odbija w lewo, biegnie wzdłuż jeziora Brzeźno, przecina drogę asfaltową i sosnowym lasem (droga miejscami piaszczysta) dociera do Śliwiczek (39,1 km). Przekracza Prusinę i brukiem dochodzi do drogi: Osie – Śliwice. Skręca w prawo (znaki zniszczone, niewidoczne), na skraju wsi przechodzi w lewo pod wiaduktem kolejowym. Dalej polnymi drogami wśród zabudowań, następnie w prawo do szosy w kierunku Śliwic.
Śliwice – Wielkie Gacno
W centrum Śliwic (42,2 km) Szlak Partyzantów AK skręca raz w lewo i na rozwidleniu dróg przed kościołem kolejny raz. Ponownie przy kapliczce – tu szlak schodzi z asfaltu i wkracza w polną drogę. Dalej biegnie skrajem lasu i leśną drogą. Na całym odcinku od Śliwic szlak słabo oznakowany. Kluczy między pojedynczymi zabudowaniami wsi: Wądoły i Lińsk Wybudowanie, wkracza na asfalt i prowadzi do Lisin (47,9 km). W Lisinach szlak odbija lekko w prawo w drogę gruntową, potem w lewo i na przemian wchodzi w pole i las. Okrąża zabudowania wsi Kamionka, wpada do lasu i prowadzi traktem przy betonowych słupach. Na jednej z leśnych krzyżówek skręca ostro w prawo, mija ambony myśliwskie i bezdrożami dociera do przejazdu kolejowego linii: Bydgoszcz – Kościerzyna. Za przejazdem w lewo i asfaltem do Wielkiego Gacna przy szosie: Tleń – Tuchola (54 km).
Wielkie Gacno – Fojutowo
Ok. 1 km biegnie szosą w kierunku Tucholi, odbija w prawo w las i traktem w kierunku Leśnictwa Jeziorna (wcześniej leśniczówka Wypalanki), następnie skręca w lewo (59,5 km) na drogę: Kamionka – Biała. Wkrótce ponownie w lewo w leśną, mało uczęszczaną drogę. Następuje zmiana szaty roślinnej – szlak wkracza na teren rezerwatu krajobrazowego źródła rzeki Stążki. Dalej prowadzi doliną rzeki, przez mostek (64,8 km) do granicy rezerwatu i zabudowań Leśnictwa Biała. Skręca w lewo do miejscowości o tej samej nazwie (68 km), potem w prawo do lasu i wzdłuż Kanału Nawadniającego. Przechodzi przez kładkę na drugi brzeg, przecina szosę do Legbąda (72,4 km), biegnie między zabudowaniami wsi Brody i Końskie Błota. Kluczy leśnymi drogami i dociera do skrzyżowania wód Wielkiego Kanału Brdy i Czerskiej Strugi i akweduktu w Fojutowie (77,2 km).
UWAGA! Akwedukt w Fojutowie jest najbardziej znanym i atrakcyjnym miejscem w Borach Tucholskich. Wody Wielkiego Kanału Brdy przepływają ponad wodami Czerskiej Strugi poprzez wzniesioną w latach 1845-49 konstrukcję, wzorowaną na rzymskich budowlach o podobnym przeznaczeniu. Różnica wysokości pomiędzy lustrami przecinających się rzek wynosi około 9 m. Początkowo była to budowla kamienno - ceglana. W latach 70 przeprowadzono remont sklepienia - wyłożono płytami żelbetonowymi. Ostatni kapitalny remont miał miejsce w 2002 r. - sklepienie wyłożono płytkami, przybliżając akwedukt do pierwotnego wyglądu. Przejście przez akwedukt możliwe jest dzięki kładce spacerowej.
Fojutowo – Szlachta
Po przejściu kanału szlak skręca w las, przy krzyżu w prawo na przemian polnymi i leśnymi drogami. Biegnie między zabudowaniami wsi Łosiny, przecina Czerską Strugę i biegnie skrajem rezerwatu leśnego Cisy nad Czerską Strugą. Odbija w prawo, przecina drogę Tuchola – Czersk (84 km), mija jezioro Świdno i przechodzi przez wieś Dąbki. Za zabudowaniami leśnictwa szlak wkracza do lasu, w pobliżu łąki skręca w lewo (droga uciążliwa, znaki nieczytelne), przecina asfaltową szosę i dociera do jeziora Ostrowie. Okrąża jezioro (90 km), skręca w prawo na asfalt, biegnie przez Ostrowie. Na końcu wsi nawierzchnia zmienia się, staje się piaszczysta. Na leśnej krzyżówce niebieski szlak skręca w lewo do wsi Krąg, ze starą, drewnianą zabudową (położoną między jeziorami: Okrągłe i Długie). Odbija w lewo, prowadzi skrajem jeziora Długie i przecina szosę: Śliwice – Czersk (97 km). Dalej wiedzie lasem aż do przejazdu kolejowego: Bydgoszcz – Kościerzyna, następnie w prawo w kierunku stacji kolejowej a przed nią ponownie w las. Szlak kluczy leśnymi ścieżkami, gruntowym traktem dociera do szosy i kolejnego przejazdu kolejowego. Tu spotyka się z czerwonym szlakiem „Stu z nieba” i razem biegną do ostatniego punktu przy stacji kolejowej w Szlachcie (100,2 km).