Film z lotu ptaka "Elektrownia Żur"
Zapraszamy do obejrzenie krótkiego filmu z lotu ptaka elektrowni wodnej Żur.
Czyściewnica
Torfowisko źródliskowe Czyściewnica jest unikalnym i najrzadziej spotykanym rodzajem torfowisk. Woda wypływająca ze zboczy zalewa obszar o nieprzepuszczalnym podłożu.
Zgorzały Most
Osada o osobliwej nazwie Zgorzały Most powstała przed 1772 rokiem. Należała do folwarku w Wierzchach stanowiącego własność królewską.
Dworek w Gródku
Pierwsza wzmianka o grodzie zwanym Grodesno pochodzi z 1238 roku. Na wzgórzu przy zakolu Wdy w czasach panowania Krzyżaków, powstał niewielki zamek strzegący przepraw przez rzekę.
Kamień Napoleoński
Las przy szosie Wery – Spławie kryje tajemniczy i zagadkowy głaz. Ukryty jest on tuż przy powierzchni gruntu w odległości około 150 m na lewo od pierwszej linii energetycznej na polance porośniętej dwoma okazałymi dębami.
Szkoła w Brzezinach
Na wschód od Osia, w odległości około 5km, znajduje się godna zwiedzenia szkoła podstawowa. W przyszkolnym arboretum zgromadzono kolekcję roślin, liczącą obecnie ponad 150 gatunków drzew i krzewów.
Miedzno
Jedna z najstarszych wsi powiatu świeckiego, położona 3,5 km na wschód od Osia. Pierwsze wzmianki o wsi Mestyno pochodzą z 1253 roku. W czasach krzyżackich jako wieś czynszowa stanowiła własność zakonu w komturstwie świeckim.
Drewniane chaty
Na terenie WPK zachowała się spora ilość drewnianych domów, charakterystycznych dla Borów Tucholskich. Przeważnie o konstrukcji zrębowej z XIX i początku XX wieku.
Bunkier
W pobliżu jeziora Trzebucz Mały, nieopodal leśniczówki Stara Huta, znajdują się pozostałości po byłym umocnionych obozie oddziału partyzanckiego AK - „Świerki”.
Aleja Zakonników (Mnichów)
Położona jest w pobliżu wsi Łążek przy drodze biegnącej prawą stroną cmentarza katolickiego w stronę Jeziora Piaseczno.
Stara Rzeka
Jedną z najpiękniejszych wsi Borów Tucholskich jest położona 8 km na północny – zachód od Osia wieś Stara Rzeka. Powstanie wsi datowane jest na połowę XVIII wieku.
Brzęki im. Zygmunta Czubińskiego w Szczerkowie
Rezerwat leśny, położony jest 9 km na północ od Osia. Utworzony został w celu ochrony największego w Europie Środkowej skupiska jarzębu brekinii zwanego też brzękiem. Gatunek ten, niegdyś pospolity w europejskich lasach dziś jest już rzadko spotykany.
Tleń
Dzieje Tlenia sięgają średniowiecza. Już w 1415 roku w pobliżu ujścia rzeki Prusiny do Wdy istniał młyn, który dał początek osadzie o nazwie Imschen. Zbiegają się tu drogi z Lniana, Tucholi, Czerska i Osia. Powstanie linii kolejowej Czersk – Laskowice i wybudowanie dworca, przyspieszyło rozwój wsi.
Wda
Rzeka Wda zwana „Czarną Wodą” stanowi oś hydrograficzną Wdeckiego Parku Krajobrazowego. Obok Brdy jest największą i najpiękniejszą rzeką Borów Tucholskich. Malowniczo wije się rozcinając sandr na głębokość 20 i więcej metrów.
Błędno
Błędno jest malowniczą osadą leśną położoną pośród licznych bogato rozwiniętych meandrów Wdy. Wokół osady rozciągają się rozległe lasy, które w czasach II Wojny Światowej stały się ostoją ruchu partyzanckiego.
Rezerwat Miedzno
Rezerwat ornitologiczny, położony jest 4 km na północny wschód od Osia. Został utworzony w celu ochrony bogatych stanowisk populacji ptactwa wodnego i błotnego.
Rezerwat Jezioro Ciche
Rezerwat Jezioro Ciche położony jest przy drodze prowadzącej do leśniczówki Zalesie (czerwony szlak turystyczny). Głównym celem ochrony jest roślinność wodna, bagienna oraz fragment grądu subkontynentalnego.
Rezerwat Dury
Ścisły rezerwat wodno - torfowiskowy, położony jest 4 km na północ od Osia w pobliżu drogi Osie – Skórcz. Tworzą go cztery jeziorka dystroficzne wraz z otaczającymi je torfowiskami.
Diabelski Kamień
Przy południowej granicy Wdeckiego Parku Krajobrazowego w odległości 0,5 km od stacji kolejowej w Leosi znajduje się największy na Pomorzu głaz narzutowy zwany „Kamieniem Świętego Wojciecha”. Według legendy Święty Wojciech na tym kamieniu wygłaszał kazania podczas swojej wędrówki do Prus.
Porosty
Porosty - organizmy te stanowiące trwałą symbiozę glonów i grzybów są naturalnym bioindykatorem, czyli wskaźnikiem zanieczyszczenia powietrza (SO2).
Zalew Gródecki
Zalew Gródecki powstał w wyniku spiętrzenia rzeki Wdy dla potrzeb elektrowni wodnej w Gródku. Zalew o pow. 96 ha i długości 8 km bardziej przypomina nizinną rzekę płynącą w głębokiej dolinie poprzecinanej jarami z dużą ilością źródeł. Brzegi są trudno dostępne, często zabagnione, porośnięte przeważnie lasami liściastymi.
Zalew Żur
W 1929 roku w wyniku powstania Elektrowni Wodnej w Żurze utworzony został na Wdzie zbiornik zaporowy o powierzchni 440 ha z bogato rozwiniętą linią brzegową długości aż 34 kilometrów. Szczególną cechą zalewu są liczne półwyspy, wyspy i zatoki. Brzegi zbiornika porastają starodrzewia z licznymi pomnikowymi dębami i lipami.