Rezerwat położony jest na równinie zalewowej w odległości od 120 do 380 metrów od prawego brzegu Wisły. Wzdłuż jego północnej granicy występują przegłębienia wypełnione wodą. Rezerwat znajduje się w obszarze Natura 2000 tj. Specjalnym Obszarze Ochrony Ptaków Dolina Dolnej Wisły (PLB 040003) oraz Obszarze Specjalnej Ochrony Siedlisk Solecka Dolina Wisły (PLH 040003).
Największe wartości przyrodnicze rezerwatu stanowią resztki dawnego drzewostanu topolowego dochodzącego do wieku prawie 200 lat. Są to niezwykle cenne stanowiska, należące do gatunków zagrożonych i coraz rzadziej występujące we florze Polski. Drzewostan rezerwatu jest przykładem sukcesji związanej ze zmieniającymi się warunkami przyrodniczymi i częściowo ingerencją człowieka. Pierwotny drzewostan, właściwy dla łęgu wierzbowo-topolowego składający się m.in. z topoli białej (Populus alba) i topoli czarnej (Populus nigra), ulegają stopniowemu wymieraniu, a w jego miejsce wkraczają młode pokolenia właściwe dla obecnych warunków siedliskowych. Najbardziej dynamicznie rozwija się jesion (Fraxinus) i wiąz (Ulmus), który w północnej części rezerwatu tworzy zwarty drzewostan i negatywnie wpływa na naturalne odnowienia topoli. Stąd w planie ochrony rezerwatu oraz w planie urządzania lasu, w celu ograniczenia istniejących zagrożeń siedlisk i utrzymania lokalnej populacji topoli, dopuszcza się zabiegi ochrony czynnej polegające na usuwaniu inwazyjnych osobników klonu jesionolistnego. Pomimo, iż cały rezerwat podlega ochronie czynnej, zabiegi te wskazane są tylko dla północnej części rezerwatu i planowane są na co najmniej raz na 5 lat, w okresie jesienno-zimowym. Ze względu na bliskie położenie Wisły, rezerwat „Wielka Kępa” jest miejscem występowania licznych gatunków ptaków. Zidentyfikowano tu m.in. zimorodka (Alcedo atthis), bielika (Haliaeetus albicilla), jarzębatkę (Sylvia nisoria) oraz nurogęsi (Mergus merganser).
W planie ochrony rezerwatu nie wskazano miejsc udostępnianych dla celów naukowych, rekreacyjnych, sportowych lub amatorskiego połowu ryb i rybactwa, nie wskazano również miejsc, w których mogłaby być prowadzona działalność rolnicza.
Rodzaj rezerwatu | leśny |
Data uznania | 20.09.1953 r. |
Powierzchnia | 27,61 ha |
Położenie administracyjne | Gmina Dąbrowa Chełmińska, powiat bydgoski, województwo kujawsko-pomorskie |
Podstawa prawna | Zarządzenie Ministra Leśnictwa z dnia 25 sierpnia 1953 r. w sprawie uznania za rezerwat przyrody |
Cel ochrony | Zachowanie fragmentu nadwiślańskiego lasu łęgowego z udziałem topoli, dębu, wiązu, jesionu i olszy oraz licznymi drzewami pomnikowymi |