Realizację projektu rozpoczęto w 1995 r. od inwentaryzacji istniejących jeszcze starych sadów i stworzenia bazy danych z wykorzystaniem ortofotomapy, która swym zasięgiem obejmowała obszar o powierzchni ok. 40 tys. ha. Dzięki współpracy z Ogrodem Botanicznym Polskiej Akademii Nauk w Powsinie oraz Instytutem Sadownictwa i Kwiaciarstwa w Skierniewicach, można było podczas pobytu w starych sadach określić lub potwierdzić przynależność jabłoni do poszczególnych odmian i pobrać zrazy z drzew. Dodatkowo opisywano położenie sadów, ich kondycję; od ich właścicieli zebrano informacje dotyczące wieku sadów, metod ich zakładania, pielęgnacji, itp.
W 1998 r. przy Ośrodku Dydaktyczno-Muzealnym Zespołu Parków Krajobrazowych Chełmińskiego i Nadwiślańskiego w Chrystkowie rozpoczęto tworzenie swoistego „banku genów”, kolekcji mającej na celu zabezpieczenie przede wszystkim tych odmian, których liczebność w terenie oszacowano na kilka egzemplarzy. W 1999 r. w związku z rozszerzeniem granic obszaru Zespołu Parków rozpoczęto badania również na Ziemi Chełmińskiej i Grudziądzkiej.
Obecnie w kolekcji w Chrystkowie znajdują się 84 odmiany jabłoni (łącznie 253 drzewa), około 30 odmian grusz (łącznie 78 drzew). Co roku wykonuje się waloryzację i charakterystykę zgromadzonych odmian, ocenia się intensywność ich kwitnienia, owocowania i podatność drzew na choroby. W kolekcji prowadzone są prace pielęgnacyjne polegające na dosadzaniu lub przeszczepianiu nowych obiektów, pielęgnacji drzew oraz wykaszaniu runi łąkowej. Co roku kolekcja jest uzupełniana o kolejne odmiany w tym czereśnie i śliwy, które odgrywają ważne znaczenie w tradycyjnych metodach przetwórstwa owoców nad Dolną Wisłą.
Projekt jest realizowany w ramach czynnej ochrony in situ i ex situ starych odmian drzew owocowych w Dolinie Dolnej Wisły, czyli ochrony gatunków w miejscu ich pierwotnego występowania, w jego naturalnym środowisku życia oraz przez przeniesienie go do ekosystemu zastępczego, gdzie może on dalej żyć samodzielnie w warunkach naturalnych.
Integralną częścią projektu są tematyczne wydawnictwa w tym artykuły, książki i postery, wygłaszane referaty i wykłady, szkolenia, porady, liczne konsultacje oraz tworzenie replik kolekcji starych odmian jabłoni i odtwarzanie przydomowych sadów. Dodatkowo od kilku lat prowadzone są prace terenowe w 20 wybranych tradycyjnych sadach przydomowych, polegające na monitoringu przyrodniczym awifauny lęgowej, weryfikacji oznaczeń pomologicznych i nasadzeń.
Zob. www.stareodmiany.pl