Zabytkowy krzyż na cmentarzu menonickim w Kosowie
Menonici - odłam protestanckiego ugrupowania anabaptystów, powstały w XVI wieku we Fryzji (Niderlandy), w wyniku działalności Menno Simmonsa (1496-1559), autora podstawowej dla menonitów pracy "Fundamentbook" (1539). Menonici odrzucają całkowicie chrzest dzieci, wprowadzają natomiast chrzest dorosłych, uznają również Eucharystię. Te dwa sakramenty rozumiane są przez nich jako zewnętrzny przejaw nieustannego oddziaływania Boga na wiernych. Menonici wzbraniają się przed obejmowaniem urzędów, służbą wojskową i przysięgą, obowiązuje ich surowa dyscyplina i karność kościołowi, wynikająca z dosłownego tłumaczenia nauk ewangelicznych.
Od 1683 ośrodkiem działalności menonitów jest założone przez nich miasto Germantown (USA).
W Polsce pojawili się w połowie XVI wieku jako emigranci z Fryzji i Holandii i pod patronatem królów polskich, szlachty i władz miejskich rozpoczęli intensywne zasiedlanie doliny Wisty i Pomorza. Następne fale migracji menonitów miały miejsce w 1784 i 1786 r.; przybywali wówczas do wschodniej Małopolski, m.in. w okolice Szczerca, a przed 1795 powstał również zbór menonitów w Kazuniu na Mazowszu.
Elementy wiary i prawa panujące w obrębie gmin, cechy psychiczne, jak: pracowitość, sumienność, uczciwość, surowa moralność, pomoc sąsiedzka, zwłaszcza podczas kataklizmów, wkrótce przekonały Polaków, że menonici nie stanowią żadnego zagrożenia. Ci regularnie płacili podatki (czynsz), a także niebagatelne kwoty w celu uzyskania zwolnienia dla synów od służby wojskowej i meliorowali kolejne obszary podmokłe.
Niestety po rozbiorach (po 1772 roku) sytuacja menonitów uległa pogorszeniu. Wielu z nich opuściło Polskę, udając się nad Dniepr i Wołgę, ale i tu nie przebywali długo, gdyż po 1874 roku poddawano represjom wszystkich, którzy odmawiali udziału w wojnach. Rozpoczęła się kolejna emigracja, tym razem do Stanów Zjednoczonych, Kanady, Brazylii, Meksyku, Indii, Zairu, gdzie potomkowie żyją do dziś, kultywując tradycje swych przodków. Tych, którzy zdecydowali się pozostać w naszym kraju, po II wojnie światowej przymusowo wysiedlono, sprowadzając na ich miejsce ludność ze wschodniej Polski.
Prowadzone wielkie prace melioracyjne poprzez budowę wałów przeciwpowodziowych i grobli, menonici przekształcili obszar dolinny w system pól uprawnych i pastwisk. Krajobraz ten przetrwał do dzisiaj wraz z pozostałościami specyficznej holenderskiej drewnianej zabudowy z cmentarzami, szkołami oraz domami modlitw.